- Trails of the Unexpected -
Travelz
THE GAMBIA CHALLENGE
Van 17 februari tot 10 maart 2013 was ik, samen met Cees van de Ven, voor een periode van drie weken in Gambia om daar namens The Heart for Gambia Foundation de aanleg van een schoon drinkwater project op de Methodist Lower Basic School in Marakissa te begeleiden.
Deze website beschrijft de aard, de omvang en de voortgang van dit project.
AD ASTRA PER ASPERA
( naar de sterren via moeilijkheden )
The Heart for Gambia Foundation
THE HEART FOR GAMBIA FOUNDATION
Doelstelling
het opzetten van ontwikkelings- en stimulerings projecten in Gambia
Resultaat
het creëren van werkgelegenheid
het stimuleren van educatie
communicatiemogelijkheden opzetten en verbeteren
onafhankelijkheid bevorderen
eigen initiatieven faciliteren
Aanvullende Informatie
The Heart for Gambia Foundation
Secretariaat: Mw. F. Arts, Raadhuishof 3, 5751 AT Bergeijk
E: info "at" hartvoorgambia "dot" nl
Gambia
Gambia is een land aan de westkust van Afrika gelegen aan de Atlantische Oceaan en omsloten door Senegal
Het bestaat uit een lange smalle strook land die door de Gambia rivier wordt gesplitst in een noord- en een zuidoever
De rivier ontspringt in het Guinese Fouta Djallon-gebergte en stroomt bij Banjul uit in de Atlantische Oceaan.
Gambia telt ongeveer 1,5 miljoen inwoners. Het grootste gedeelte hiervan woont in de kuststreek.
Oppervlakte = 12.000 vierkante kilometer
Lengte = ca 475 km
Breedte = 25 tot 48 km.
Tijdzone = GMT (Gambia Maybe Time)
Marakissa Methodist Lower Basic School
- De Marakissa Methodist Lower basic School -
KENGETALLEN
Signatuur - methodisme, stroming in het protestantisme die alleen de bijbel als norm voor het geloof erkend
Niveau - lower basic (groep 1 t/m 6)
Leerlingen - 570
Klassen - 16, bestaande uit 14 x Methodist, 1 x Moslim, 1 x Chistian
Leraren - 24, waarvan 4 senior teachers
Lessen - English, Mathematics, Sience, Social Environment
Schoolhoofd - Mr. Jawara
Caretakers - 4, bestaande uit 2 tuinmannen en 2 nachtwachten om de school te bewaken
Coördinaat - N = 13º 12,600' / W = 16º 39,050'
Projectomvang | The Challenge
Het schoon drinkwaterproject bestaat uit drie onderdelen en wordt in fasen uitgevoerd:
de ommuring van het schoolterrein (fase 1)
het boren van een waterput (fase 2)
de realisatie van de waterinstallatie (fase 3)
Marakissa beschikt niet over een openbaar elektriciteitsnet en de school heeft geen aggregaat. Reden waarom de onderwaterpomp wordt gevoed met behulp van zonnepanelen !! In het projectplan zijn hiervoor derhalve een controller en 4 zonnepanelen met elk met een afmeting van 140 x 120 cm opgenomen. Het totale oppervlak van de zonnepanelen is 6,72 m²
In de 50 meter diepe put wordt een onderwaterpomp op zonne-energie van het merk Grundfoss gehangen. Met het opgepompte water wordt een voorraadvat van 2.000 liter gevuld. Om de nodige leidingdruk op te bouwen wordt het voorraadvat geplaatst op een -nog te bouwen- toren van 6 meter hoog. Van hieruit wordt het water via een lange ondergrondse ringleiding (met een diameter van 63 mm) het land over gestuurd. Op de ringleiding worden onderstaande afnamepunten aangesloten:
5 veldkranen voor de groenteteelt op de school
1 bevloeiingsreservoir op het maaiveld van 2.000 liter
2 tapkranen voor het nabijgelegen ziekenhuis
2 tapkranen voor de bewoners van het dorpje Marakissa
1 zone-afsluiter voor de kranen in het dorp
De 4 zonnepanelen komen in een gegalvaniseerd, afgesloten frame te liggen. Het frame met daarin de zonnepanelen wordt als dak verankerd op het te bouwen pomphuis. Dit pomphuisje (4,70 x 1,50 m) doet tevens dienst als "regelkamer". In het pomphuis komt de controller van de installatie te hangen.
Om te voorkomen dat de geteelde groente wordt aangevreten door dieren, wordt eerst het hele schoolterrein ommuurd. Dit betekent dat de tappunten voor de dorpelingen van Marakissa onder deze muur moeten worden doorgevoerd.
Projectvoortgang
5 maart 2012: de eerste besprekingen bij Smits te Veldhoven
Smits | Leading Water Solutions is gespecialiseerd in het ontwerpen, aanleggen en onderhouden van (automatische) beregening- en drainagesystemen voor de agrarische en industriële sector. Ook is Smits is gespecialiseerd in professionele beregeningsinstallaties op golf-, sport- en recreatieterreinen. Naast beregeningssystemen levert Smits ook drainagesystemen, putboringen, industriële watertoepassingen, bluswatervoorzieningen en koude/warmte opslagsystemen. Zo is Smits ook actief op de Foriade Venlo in 2012.
Bij de opening van de nieuwbouw (op Habraken in Veldhoven) heeft Smits het schoon drinkwater project op de Marakissa basisschool in Gambia 'geadopteerd' en alle bezoekers van hun 'Open Dagen' uitgenodigd hier een financiële bijdrage aan te leveren.
We werden door Jan P. Smits, algemeen directeur van het bedrijf, op zijn thuisadres (hij moest als gevolg van een ski ongeval enkele weken rust houden) heel hartelijk ontvangen en direct al door zijn vrouw Ingeborg getrakteerd op een overheerlijke kop koffie. Ondertussen werd uiteraard naarstig geïnformeerd naar de gezondheidstoestand van Jan en even later kreeg het gesprek een wending richting Gambia. "Hoe het project ervoor stond?" wilde Jan graag weten. Na een korte uitleg van Sander over de stand van zaken kwamen direct allerlei vragen naar boven. Het waterproject moest draaien op zonne energie dus hoe komen we aan zonnepanelen? Sander had misschien nog wel een adresje! Wat moet de diameter van het boorgat zijn? André (van Flevo Trading) kon hier wellicht uitkomst bieden! Hoe komen we aan voldoende beregeningsbuizen? Moeten we ook hier weer werken met een voorraadvat? Zo ja, RVS, gelakt plaatstaal, kunststof of ... gewoon een gegalvaniseerd giertonnetje? Ja, soms worden door de niet-technici de gekste voorstellen gedaan, maar daar kunnen we dan met zijn allen ook weer hartelijk om lachen. Of misschien toch een duur glasvezel versterkt drukvat? Wat moet dan het volume zijn? Na de nodige gedachtewisselingen hierover maken we afspraken en na nog een kopje koffie zwaait Jan ons vanaf zijn ligbed uit.
Jan, bedankt voor je gastvrijheid en je deskundige inbreng, maar bovenal.....een hele voorspoedige revalidatie !
Ingeborg, hartelijk dank voor de lekkere koffie !!
8 mei 2012: het tweede gesprek bij Smits
Samen met Cees voor de tweede keer naar Smits in Veldhoven. De blessure van Jan is inmiddels voldoende hersteld. Hij is weer aan het werk en het gesprek vindt dus plaats in de nieuwbouw op Habraken 1201 te Veldhoven. Tijdens het gesprek is ook de project engineer Rik Thijs aanwezig. Rik heeft de totale enginering van het project voor zijn rekening genomen en heeft inmiddels een eerste opzet op tafel liggen.
25 september 2012: de proefopstelling
Vandaag gaan Cees en ik de proefopstelling bekijken. We worden wederom hartelijk ontvangen; ditmaal door Rik en Toine. Toine heeft in 2010 ook het waterproject voor de St. Peter's School in Lamin begeleid en kan dus bogen op de nodige ervaring. Na een overheerlijk kopje koffie lopen we samen de fabriek in. Wat blijkt: de bestelde pomp met de bijbehorende regelaar zijn nog niet binnen. Dus nog even geen werkende proefopstelling. De zonnepanelen daarentegen zijn wel geleverd. We zien een prachtig groot frame waar vier grote zonnepanelen als spiegels in liggen te glimmen. We zijn diep onder de indruk. Rik laat ons zien hoe de verbindingskabels lopen en wijst ons op een gelijksoortige regelaar voor een Nederlands project. Het ziet er echt fantastisch uit. We lopen nog even langs de hoge magazijnstellingen om af te stemmen welke kranen en appendages we gaan gebruiken. Hier zijn we snel uit. Het geheugen van Toine heeft hem nog niet in de steek gelaten; hij weet nog exact welke materialen in 2010 naar Gambia zijn gestuurd. Daarna stemmen we -onder het genot van een tweede kop koffie- de planning (op hoofdlijnen) af. Begin november wordt het totaalpakket door Smits afgeleverd bij onze loods in Hapert, zodat de geladen container één week later op transport kan naar Gambia. Rik en Toine: bedankt voor de geweldige ontvangst maar vooral ... voor het schitterende werk dat jullie geleverd hebben!
15 oktober 2012: even de palen ophalen
Om te voorkomen dat in Marakissa (net als bij het Schoon Drinkwater Project op de St. Peter's School in Lamin) de palen nog van beton gestort moeten worden, is ditmaal Houthandel Fransen b.v. in Deurne gevraagd of deze ons een aantal houten palen zou willen schenken. Hiertoe was Houthandel Fransen bij monde van Peter Arts -en uiteraard de eigenaren Antoon & Paul Fransen zelf- meer dan graag toe bereid. Dus op maandagochtend in alle vroegte de aanhanger aangekoppeld en samen met Cees naar de "Grote Bottel" in Deurne. We worden allerhartelijkst ontvangen door Ron Smets, die 15 stuks dikke, vierkante Robinia palen (afkomstig uit Hongarije) van pakweg 3 meter lang op het wagentje laat deponeren. We wisselen daarna nog wat gegevens uit, we maken een praatje met Paul en .... mochten we nog wat tekort komen: altijd even bellen.
Antoon & Paul, Peter en Ron: heel hartelijk dank voor de bereidwilligheid !!
25 oktober 2012: overleg met de NGO in Gambia
Het eerste overleg met de NGO (Non Governemental Organisation) in Gambia heeft inmiddels plaatsgevonden. Onderwerp van gesprek is het activiteitenschema oftewel: wie doet straks wat, waar en wanneer. Volgens planning worden de materialen in de eerste week van november door Smits afgeleverd bij de loods in Hapert. Daarna hebben we dan nog één week om alle spulletjes netjes te ordenen, zodat ze verantwoord op transport kunnen naar Gambia. Met 'n reistijd van pakweg 6 weken komen die dan rond Kerstmis daar aan. Concreet betekent dit dat de waterinstallatie dan medio januari in Marakissa opgebouwd kan worden. Maar ... dan moet er ginds natuurlijk wel het nodige gebeurd zijn: de muur om de compound moet gereed zijn, alle sleuven voor de ringleiding moeten dan gegraven zijn en het pomphok moet gebouwd zijn.
Waarom een pomphok?
In het pomphok komen straks de regelaars te hangen, terwijl de zonnepanelen uit veiligheidsoverwegingen in een frame óp het pomphok geplaatst gaan worden. Dus ... te zijner tijd moeten we natuurlijk ook het "hoe" nog even nader duiden. Oftewel de volgende stap is het opsturen van een tekening waarop staat waar de sleuven gegraven moeten worden en een nauwkeurig gemaatvoerde tekening van het pomphok. Dit alles zal nog wel de nodige voeten in aarde hebben, maar dat maakt het nou juist zo leuk ! Dus... om onze bedoelingen met het pomphok voor de Gambianen alvast enigszins te verduidelijken, heb ik maar even een kort filmpje in elkaar geknutseld.
Wil je de video 'How to bulid a pumphouse' bekijken, klik dan op PUMPHOUSE
2 november 2012: aflevering van de materialen
Vandaag is het dan zover. De enginering is gereed en alle materialen worden vandaag door Smits afgeleverd bij de loods in Hapert. Een vrachtauto met een grote aanhanger is nodig om alles vervoerd te krijgen: de slangen, het voorraadvat, het montagemateriaal, de pomp, de zonnepanelen en niet te vergeten ... het frame waar deze staks in komen te liggen. Handig manoevreert Paul van Gerven zijn auto achteruit de loods in. Het past allemaal net! Dan gaan alle materialen in opslag. Het ziet er echt schitterend uit. Dertien dozen met moffen, bochten, kranen, muurplaten; ze worden een voor een bestickerd en genummerd. Even later is Paul al weer op weg naar hetvolgende adres. Wat ons nu te doen staat is alles verzendgereed maken, zodat het materiaal volgende week in een grote "High Cube" container op transport kan naar Gambia.
13 november 2012: voorbereiding
Snel even op en neer naar Hapert. Om montageproblemen straks in Marakissa voor te zijn, hebben we besloten om enkele zaken vooraf in Nederland alvast enigszins voor te bereiden. Een van de zaken is de montage van de kranen tegen de robinia palen. Robinia is een erg harde houtsoort, harder dan eiken, en als we daar straks in Gambia nog geen spijker ingeslagen krijgen zitten we ongetwijfeld met een probleem. Dus wil ik vandaag o.a. de gaatjes voor de muurplaten en de bevestigingsteunen voor de slang voorboren. Ton, onze man van de logistiek, is ook aanwezig en heeft een zakje stevige RVS-schroeven meegebracht. RVS !! Het moet niet veel gekker worden.
Terwijl Cees en Ton samen de containers die naast de waterinstallatie meegaan naar Gambia selecteren ga ik de strijd aan met Robinia. En inderdaad ... het hout is erg hard. Desondanks zijn in een half uurtje alle gaatjes geboord en kunnen de palen met schroeven en al weer terug in depot.
Laat nu die container maar komen !
16 november 2012: container laden
Le moment suprême: vandaag gaan de spulletjes naar Gambia!! We hebben afgesproken om rond 09.00 uur bij de loods in Hapert te verzamelen. De container is besteld voor 09.30 uur. Ik kom om 08.45 uur aan en ... de container staat er al ! Ik maak een eerste foto. Even later komt de zwik en we starten met een lekker bakkie. De dames hebben speciaal voor deze gelegenheid een eigen koffiezettertje genomen en hij smaakt echt overheerlijk. Dan komt Jan Neelen binnengereden. Zoals al eerder aangegeven: Marrakissa ligt "in the middle of nowhere" en heeft geen elektriciteit. We gaan er dus gemakshalve maar even vanuit dat ze daar dan ook niet over adequate gereedschappen beschikken. Jan zou zorgdragen voor een kistje handgereedschap. Ja, en als Jan ergens voor zorgt dan weet je het wel: echt alles zit er in.
We nemen ook een generatortje mee, zodat we met een elektrische boormachine (ja, die zit er ook bij) tenminste ergens een gaatje in kunnen boren. Het gereedschap blijft na afronding van het project op de school in Marakissa achter. Als eerste gaan de dikke rollen slang de container in. Even later volgt de watertank, dan het frame en de palen. Tot slot schuift de ingesealde pallet met daarop de pomp, de zonnepanelen en het montagemateriaal naar binnen. De container kent straks in Gambia twee losplaatsen: St. Peter's School in Lamin en The Methodist Lower Basic School in Marakissa. In Lamin wordt eerst een standaard pakket hulpgoederen uitgeladen en daarna in Marakissa de materialen voor ons waterproject. Om voor de Gambiaanse lossers (ja hoor, er staan echt twee s'en) in Lamin "de ontlaadgrens" aan te geven, sluiten we het geheel op met een provisorisch tussenschot waarop papierstroken met de tekst "Waterproject - Unload in Marakissa" zijn aangebracht. We hopen dat ze het begrijpen. Voor alle zekerheid markeren we de scheidsgrens ook nog een keer met een dik oranje nylon koord, dat we in de vorm van een Andreaskruis in de container spannen. Daarna maak ik een foto, zodat we deze fysieke grens ook nog een keer in digitale vorm naar Marakissa kunnen communiceren. Terwijl ik het resultaat op mijn camera beoordeel schuiven de eerste pallets met hulpgoederen al weer naar binnen. Om het volume van de container maximaal uit te nutten worden gaandeweg alle loze ruimtes volledig opgevuld met zakken kleding. Voordat de containerdeuren definitief dichtgaan worden de dan nog aanwezige reten, kieren en spleten volgestopt met hemden, broeken en losse T-shirts. Ondertussen heeft het voltallige bestuur van de Heart for Gambia Foundation, in vergadering bijeen, alles afwegende, unaniem (kortweg: Cees) besloten dat ik voor het oog van alle logistiek medewerkers de deuren van de container mag sluiten en..... de gele zegelpen mag aanbrengen. Even later start de Belgische chauffeur zijn zware dieselmotor en rijdt hij -al zwaaiend door het zijraampje van zijn truck- het terrein af. Voor mijn gevoel is het project nu pas echt gestart.
Mannen, bedankt voor jullie inzet en de sterke verhalen bij de koffie.
Dames, bedankt voor jullie inzet en de sterke koffie bij de verhalen.
17 februari 2013: de dag van vertrek
's Avonds kies ik ervoor om niet naar bed te gaan. Aangezien we om 04.00 uur op Schiphol moeten zijn hebben we om 02.00 uur bij Cees in Deurne afgesproken. Nelly zal ons naar het vliegveld brengen en kiest ervoor om wel even naar bed te gaan. In de donkere nacht rijden we rustig naar Amsterdam. Ik neem afscheid van Nelly en nadat we elektronisch ingecheckt hebben, staan we even later voor de koffer-afgifte-automaat. Blijkbaar gaat dit inmiddels ook al zonder personeel. Alhoewel, er is nog steeds personeel aanwezig, maar dat is druk doende om alle passagiers uit te leggen hoe het systeem werkt. Dan gaat het mis. Nadat mijn koffer netjes door de automaat is opgeslokt, wordt die van Cees uitgespuugd. Te zwaar ! Dus moeten we toch nog even langs de afgiftebalie. Een lieftallige jongedame legt Cees uit dat hij eerst aan een andere balie moet bijbetalen om daarna hier op dezelfde plek zijn koffer af te geven. Even later drinken we samen koffie en ik eet de lekkere boterham die Nelly thuis voor mij klaargemaakt heeft. De wachttijd valt ons niet lang en even later begeven we ons naar de gate. Van daaruit snelt Cees nog even in een drafje terug om een fles Whisky (voor hem) en een fles Jägermeister (voor mij) te halen. Ik zie het al voor me: op een zwoele avond op het terras met uitzicht over zee samen lekker een borreltje drinken. De wachtrij droogt snel op, de controles verlopen zonder problemen en even later zitten we in een Boeing 787 van Arkefly.
Het is een rustige vlucht zonder turbulentie en bij aankomst op het vliegveld in Banjul worden we met een bus naar het hoofdgebouw gebracht. Ook hier verloopt de controle vlekkeloos en Ernest Mandy, de man van onze NGO in Gambia en hoofd van de Gambiaanse douane, helpt ons bij de röntgencontrole. Cees heeft namelijk een karrevracht GSM's bij zich (hoezo overgewicht?) en als die op de röntgenfoto's zichtbaar worden, wil elke douanebeambte er een paar hebben. En daar zijn die nou net niet voor bedoeld. Op het vliegveld worden we opgehaald door Father Bruno, ook een bestuurslid van de NGO, maar die is er nog niet. Na wat op-en-neer-getelefoneer rijden we met de auto van Ernest die van Father Bruno tegemoet. Onderweg stappen we over en even later staan we in het rulle zand van de St. Peter's School. We bezichtigen de groentetuin van Father Bruno, drinken binnen een glas koud water en rijden daarna met de Nissan Petrol, die door H4G enkele jaren geleden vanuit Nederland naar Gambia verscheept is, door naar Sunswing Beach Resort in Kololi. Kees krijgt (tijdelijk) Huisje 16, lokaal bekend onder de naam El Graifa, en ik betrek Huisje 7 dat het naambord Ubari draagt. Na onze intrek lopen we naar Senegambia Street om daar onze eerste plichtplegingen te doen: geld wisselen en een Gambiaans telefoonkaartje kopen. Daarna gaan we een lekker stukje eten in het bekendste Italiaanse restaurant van Gambia: Zo bekend dat ik de naam me bij het intikken van deze tekst niet te binnen wil schieten. Teruggekomen op het resort probeer ik een internet verbinding op te zetten, maar...jammer...het werkt niet.
Morgen maar eens kijken hoe we dat dan weer gaan oplossen.
18 februari 2013: de eerste dag in Gambia
Ik slaap uit tot 08.30 uur en om 09.00 uur zitten we aan het ontbijt. Een uitgebreid buffet met allerlei lekkers in de vitrines, dat schreeuwt om opgegeten te worden. Na het ontbijt drinken we nog een kopje koffie op het terras aan het strand van de Atlantische Kust. Vooraf hebben we ervoor gekozen om vandaag nog geen afspraken te maken zodat we op ons gemak kunnen acclimatiseren. Dan komt er bezoek voor Cees: Fanta, een jonge Gambiaanse vrouw die door Cees vanuit Nederland financieel wordt ondersteund, vraagt of ze voor ons een Gambiaanse lunch mag bereiden. Dat lijkt ons een fantastisch idee, dus we geven haar geld om boodschappen te doen en spreken af om op dinsdag rond 18.00 uur samen te eten. Daarna rijden we naar de supermarkt om onze eerste boodschappen te doen.
Echter.... eerst moeten we Senegambia Street nog even in om sigaretten voor Cees te gaan halen. Als we die straat even later weer uitrijden worden we aangehouden door de politie: ik ben vergeten mijn gordel om te doen. De politieman wil geld of goederen, maar...kom daar bij Cees maar eens om !! Ziedend doet hij zijn beklag. Oom agent houdt echter voet bij stuk en stuurt ons door naar het politiebureau waar we de boete kunnen gaan betalen. Cees laat het er ook niet bij zitten en in het Engels -dat er bij een opgefokte Cees ook niet beter op wordt- maakt hij de man duidelijk dat wij "van de hulpverlening" zijn en dat het op dien gronde toch ongepast is om ons zo maar te gaan staan bekeuren. Alsof je daar rechten aan kunt ontlenen. Toch zie ik een lichte twijfeling bij de agent ontstaan. Als Cees vervolgens zijn verfrommeld visitekaartje van The Heart for Gambia Foundation laat zien om de zaak kracht bij te zetten, gaat de man om. Het schijnt alsof hij een beetje bang is geworden dat iemand van hoger hand hem straks komt berispen. Want ja.....zo kun je het hier natuurlijk ook laten werken. Zeker als je het hoofd van de douane achter de hand hebt. Dat risico wil ie blijkbaar niet nemen: hij bindt in en laat ons ongestraft doorrijden. Terug op het resort gaan we weer uitgebreid koffie drinken en keuvelen nog even na op het terras aan zee.
Later op de dag eten we een lekker visje in het resort-restaurant en daarna duik ik er bewust vroeg in.
19 februari 2013: bezoek aan de school
We hebben met André van Klaarbergen, een Nederlander die hier in Gambia met zijn bedrijfje Flevo Trading al jaren waterputten boort, afgesproken om vandaag de school waar we het waterproject gaan realiseren te bezoeken. Om 09.30 uur staan we voor de deur van Flevo Trading, waar André ons met een kop koffie van harte welkom heet. Ook Leo Abdoulai, voorzitter van de NGO en leraar op de betreffende school in Marakissa gaat mee. In de 4X4 Mercedes van André raggen we via Brikama over de slechte weg naar Marakissa. De weg is onverhard en zit vol gaten en kuilen. Na 35 kilometer schudwerk door zand en stof komen we echt in the middle of nowhere:
Marakissa...the place to be!
Een aantal vervallen soms onbewoonde huisjes met een heus schoolgebouw in het midden staan hier in the back of beyond. Het is niet één gebouw, het zijn eigenlijk een aantal gemetselde barakken. Op de school worden we verwelkomd door Mr. Jawara, de directeur. Na een kort praatje gaan we de boel bekijken. De muur om het schoolterrein is gereed, de sleuven zijn op een stukje na gegraven en het pomphok is af. Althans...de zonnepanelen zouden er zo op geplaatst kunnen worden, maar het geheel moet nog wel gestucadoord en geschildeerd worden en er moeten ook nog twee deuren in afgehangen worden. Ik ben erg onder de indruk van het vele en goede werk dat Leo en zijn mensen al verzet hebben. We stellen samen vast waar de put geboord gaat worden en waar de watertoren moet komen staan. Ook maken we vervolgafspraken: Cees en ik zullen samen met twee Gambianen donderdag starten met het uitrollen van de slangen, André zal zaterdag (of uiterlijk maandag) starten met de voorbereidingen voor het boren van de put en Leo zal zorgen voor een groep studenten die donderdag het restant graafwerk voor hun rekening zal nemen. Om André niet onnodig lang van zijn werk te houden, maken we het niet al te lang. Oftwel...even later hobbelen we weer terug naar Kololi. We zetten André thuis af en Leo gaat mee naar Sunswing Beach om nog een aantal lopende H4G zaken te bespreken. Rond een uur of vijf gaat Cees op pad om Fanta op te halen. Als Cees om 19.00 uur nog niet terug is begin ik me zorgen te maken: Verdwaald? Autopech? Ongeluk gehad? Overvallen? Om 20.30 uur -ik barst inmiddels van de honger- komt ie op de klep vallen. Gelukkig! Cees baalt als een stekker en legt uit: Fanta heeft hem bij verrassing ergens mee naartoe genomen en daar hebben ze wel hééél erg lang op een extra bestelling moeten wachten. Fanta heeft de warme maaltijd (die door de vertraging nu steenkoud is) in een draagtas bij zich. Hier biedt de magnetron in Huisje 9 uitkomst en even later eten we spagetti met verschillende sausjes, diverse soorten groenten en kip. Wel erg 'spicy' maar echt heel lekker. Daarna wordt Fanta door Cees weer teruggebracht naar haar compound.
20 februari 2013: The Gambia Association of Physically Disabled
Vandaag bezoeken we The Gambia Association of Physically Disabled (GAPD) in Brikama. Enerzijds omdat ik dit H4G project graag wil bezichtigen, anderzijds omdat we er afspraken moeten gaan maken over een aantal lopende zaken. Het betreft dan onder andere de aflevering van de Four Wheel Drive die twee Nederlanders, Jos en Yvonne, aan dit centrum voor gehandicapten geschonken hebben. Jos en Yvonne rijden momenteel de Amsterdam-Dakar Challenge en komen rond 2 maart hier in Gambia aan. Via de hoofdweg loopt de rit naar Brikama voortreffelijk, maar in Brikama zelf is het een drukte van jawelste. Sterker nog: het laatste gedeelte moeten we over de markt van Brikama en daar krioelt het van de krakkemikkige stalletjes waar vrouwen en kinderen hun koopwaar aan voorbijgangers aanprijzen.
In principe is een bezoek aan een Gambiaanse markt een fantastische happening maar als je daar met de auto doorheen moet is dat een stukje minder aangenaam. Cees weet de weg, maar desondanks rijdt hij verkeerd. Gevolg is dat we het hele stuk terug ook weer door het kopende publiek moeten manouvreren. Maar na een paar keer vragen bereiken we het GAPD-centrum. We worden ook hier weer hartelijk ontvangen door Abdoulli, de directeur van de associatie. De man is erg enthousiast en blijft maar vertellen over het prachtige project dat hier onder leiding van Leo Abdoulai, de voorzitter van de NGO, is neergezet. Daarna komt hij met allerlei creatieve voorstellen om ons op de een of andere manier hier in Gambia te helpen. Ook laat hij de foto's zien van zijn bedrijfje -hij bouwde boten- voordat hij door een ongeval lichamelijk gehandicapt werd. Nadat we de foto's hebben bekenen verlaten we Mr. Jaweh en zijn centrum om een stukje verderop in een klein café een glaasje fris te gaan drinken. Van zo'n cafeetje moet je jezelf natuurlijk niet teveel voorstellen. Eigenlijk loop je gewoon een krot binnen waarin wat mannen liggen te hangen, een moeder een kind zit te zogen, wat kreupele stoelen en tafels staan te wiebelen en een TV -ja, die hebben ze dan weer wel- die zijn geluid met windkracht 8 de kleine ruimte inbuldert. Nadat we afgerekend hebben rijden we terug naar Kololi om nog wat geld te wisselen. Rond een uur of half vijf zijn we terug op ons resort en doen daar dan nog even de gebruikelijke dingen: douchen, kopje koffie aan zee, een ommetje maken en eten. Vandaag maar weer vroeg naar bed. De overgang is best wel heftig als je vanuit het koude Nederland met 6 graden vorst en 8 cm sneeuw in de zinderende hitte van 38 tot 40 graden komt.
Maar......klagen....dat doen we straks in Nederland wel weer.
21 februari 2013: de start van het project
Projectstart: om 08.00 uur ontbijt. Na het ontbijt vertrekken we richting Brikama. Brikama ligt op ongeveer 35 km van Sunswing Beach Resort in Kololi. Dat is op zich nog niet zo erg, maar vanaf Brikama tot Marakissa bestaat de weg uit een stoffig zandpad. Dat is dan ook nog wel te billiken maar de vele kuilen en gaten maken dat je ter plekke maar met een snelheid van 5 á 10 km kunt rijden. We hebben in Marakissa om 10.00 uur afgesproken met Leo. Net buiten Brikama staat een politiepost, de laatste voor de grens naar Senegal, en... natuurlijk... we worden weer aangehouden. Ditmaal is er niks mis, maar die gasten willen gewoon wat pennen of een gebruikte GSM. Ze vragen daar weliswaar niet om, maar ze blijven je net zolang bevragen, bezighouden en eigenlijk treiteren totdat je op een gegeven moment gewoon toegeeft. Cees belooft wat hesjes (zoals je die in Nederland verplicht bent om te dragen bij autopech op de snelweg) en...ja hoor...we mogen verder. Onderweg krijgen we een telefoontje. Het is Leo: "Ten o'clock is ten o'clock" is zijn telefonische boodschap. Cees baalt hier een beetje van want in een eerder bezoek aan Gambia met Sander heeft hij zijn Gambiaanse collega's toen -heel erg koloniaal- dezelfde straffe bewoordingen toegedicht. Bij aankomst stelt Leo ons voor aan Karib, de voorman van de werkers die het pomphok aan het stucadoren zijn, en aan Mr. Jatteh, een leraar van de school die met ons de projectrealisatie ter hand zal nemen. We lopen naar het Teacher's Block', waar Leo een klein kamertje heeft en waar alle materialen veilig opgeslagen zijn. Als Leo de koffie ingeschonken heeft, starten we met het uitleggen van onze bedoelingen. Mr. Jatteh volgt het gesprek met oren op steeltjes en vertelt ons -een beetje typisch Nederlands- dat hij niet bij de voorbereidingen van het project betrokken is geweest. Nee, dat klopt want de voorbereidingen zijn door Leo -als projectleider- getroffen in overleg met het hoofd van de school. Toch stelt hij direct enkele kritische vragen en Cees begint op zijn stoel te schuiven. Als Mr. Jatteh vervolgens in gebrekkig Engels naar ons toe aangeeft dat hij er geen streep vertrouwen in heeft ontploft Cees. Ik probeer de zaak nog wat te sussen maar het kwaad is eigenlijk al geschied. Om die reden stel ik voor om eerst samen de slangen maar uit te rollen. Dit geeft me dan de gelegenheid om Leo onder vier ogen te vragen waarom Mr. Jatteh die vervelende houding naar ons toe aanneemt. Leo geeft hierop aan "He is just pushing". Als ik Leo vertel dat wij ons daardoor niet echt welkom voelen, spreekt hij naar mij toe uit dat dit absoluut niet het geval is. Blijkbaar heeft Leo daarna Mr. Jatteh onderhanden genomen, want even later maakt die bij Cees zijn excuses. De lucht is dus vooralsnog weer geklaard.
Als we -als sterke mannen onder elkaar- de slangen naar de sleuven willen transporteren komt een meute kinderen, die net 'speelkwartier' hebben, ons helpen. Met z'n tienen pakken ze samen een grote rol slang en dragen die probleemloos naar het pomphok, de plaats waar we starten met uitrollen. Echt een fantastisch gezicht. Ze joelen en maken onderling een plezier van jewelste: ook zij vinden dit prachtig. Een andere groep kinderen heeft inmiddels de tweede rol al te pakken en nog een groep is bezig met de derde rol. In een mum van tijd liggen vier grote zware rollen dikke slang op hun plaats. Ik jut de kindertjes nog wat op door ze op de eindbestemming in koor "We did it!" te laten roepen. Als ik zeg dat ik ze niet hoor, doen ze dat natuurlijk nog een keer, maar dan nog veel harder. Schitterend! Nadat ik nog een mooie foto van hun juichkreet heb gemaakt start Mr. Jatteh met het uitrollen van de eerste slang. Ik zie dat hij de rol verkeerd om afrolt maar laat hem bewust zijn gang gaan. De slang valt van ellende uiteen in losse spiralen, en sommige kinderen die natuurlijk ook aan dit spektakel willen deelnemen, vertellen hem (?) dat het andersom moet. Hij blijft echter volharden in zijn rolrichting en ik laat hem bewust nog even 'bungelen'. Als het echt mis dreigt te gaan grijp ik in en stuur zodanig bij dat de correcte rolrichting wordt ingezet. Daarna gaan ze als een speer, die kinderen. Ook dit is weer een koddig gezicht. In de kortste keren hebben we 400 meter slang in de gleuf liggen.
Dan zijn de Gambianen moe en willen stoppen. Aangezien het met alle toestanden toch alweer bijna 15.00 uur is geworden, gaan we naar de kamer van Leo om voorafgaand aan ons vertrek nog een kopje koffie te drinken. We keuvelen even na. En....weer gaat het mis. Mr. Jatteh doet weer moeilijk en Cees verlaat in stevige tred met rood hoofd en dikke nekspieren de ruimte. Het roken van een sigaretje doet echter wonderen en even later schuift ie gelukkig toch weer aan. Daarna rijden we het schoolplein af en nemen een lerares mee naar Brikama. Desgevraagd vertelt ze haar verhaal: Ze geeft wiskunde (het toeval wil dat ik in een van de klaslokalen haar lesstof op het bord heb zien staan en die was naar mijn idee best pittig) en loopt elke dag over het stoffige zandpad pakweg tien kilometer te voet naar school en 's avonds natuurlijk weer terug. Op mijn vraag waarom ze niet fietst zegt ze dat ze die niet kan betalen. De lerares verdient op school omgerekend circa Euro 30,- per maand en een barrel van een fiets kost hier al gauw zo'n 50,- á 70 Euro. In Brikama stapt zij, samen met een lifter die we onderweg nog hebben opgepikt, uit. Cees en ik rijden terug naar Kololi, waar we op het terras van mijn huisje nog even napraten. Voor dat ik onder de douche spring ga ik nog een stukje zwemmen in de Atlantische Oceaan. Er staat een stevige wind die een branding met metershoge golven doet opwaaien. Als ik een paar honderd meter het water ingelopen ben, storten de metershoge golven zich over mijn lijf. Het is erg moeilijk om staande te blijven; soms kukel ik ook gewoon helemaal om. Na een dag lang in de zinderende hitte van de tropische zomerzon met heel veel rood stof werkt dit echt verkwikkend. Een bijzondere ervaring die ik nog nooit eerder heb meegemaakt. Na het douchen loop ik nog even naar de watertoren van het resort. De watertoren is pakweg 20 meter hoog en ik heb gezien dat er een ladder tegenaan zit waarmee ik de toren kan bestijgen. Van bovenaf kan ik dan een mooie foto van de omgeving maken. Ik vraag toestemming aan de electricien van het park, maar hij raad mij onthutst af naar boven te klimmen:"Tony don't do that, you're on vacation" Ik kan het niet laten. Bovenaan zie ik dat het uitzicht wat tegenvalt en om verder geen risico's te lopen besluit ik om zonder foto weer af te dalen. 's Avonds eten we vis (barracuda) in het restaurant op het park.
Daarna duik ik er meteen in: ik ben erg moe.
22 februari 2013: bezoek Sukuta Medical Centre
Vandaag bezoeken we een ziekenhuisje: The Sukuta Medical Centre. Een vrijwilliger van The Heart for Gambia Foundation heeft aangegeven dit ziekenhuis persoonlijk en op eigen kosten met medische hulpmiddelen te willen ondersteunen. De contactpersoon waarvan we de naam hebben meegekregen is in geen velden of wegen te bekennen en de hoofdzuster geeft aan betrokkene geeneens te kennen. We worden doorverwezen naar een vrouw die op het voorterrein een klein winkeltje drijft. Zij zou in het bestuur van de organisatie zitten. Ook zij geeft aan onze contactpersoon niet te kennen en verwijst ons op haar beurt weer door naar de hoofdzuster. Als we weer bij haar terugkeren heeft zij haar dienstkleding net afgelegd en staat op het punt naar huis te gaan. Toch wil ze ons graag even te woord staan.
Ze nodigt ons uit op haar kantoortje en net als ik naar binnen wil gaan schiet er een dikke rat naar buiten. Het moet niet veel gekker worden! Als ik haar hierover even later bevraag geeft ze doodgemoedereerd aan dat dit gewoonste zaak van de wereld is. Voor mij is dit echt onbegrijpelijk. Wij doen ons verhaal en zij vertelt iets over haar ziekenhuisje. Na afloop van het gesprek krijgen we een rondleiding. We lopen langs de 'delivery room' oftewel in goed Nederlands: de verloskamer. Zo doen we ook de twee ziekenzalen (dames en heren gescheiden), de consultatieruimtes, de onderzoekskamer, de wachtkamer en de apotheek aan. Het ziet er allemaal niet echt krakkemikkig uit maar het is natuurlijk niet wat je in Nederland gewend bent. Na dit bezoek rijden we door naar Wellinga. Hier woont ene Habib die financieel wordt ondersteund door een Nederlands echtpaar en die hebben gevraagd of wij hem Euro 75,- willen overhandigen. Dit heeft ie nodig voor de aankoop van een stukje grond. En...als we (als bewijs?) een foto van het stukje grond zouden kunnen maken zou dat natuurlijk helemaal fantastisch zijn. Aangekomen in Wellinga is het een kunst om Habib gevonden te krijgen. We hebben geen adres en geen foto, enkel een telefoonnummer. Telefonisch probeert Habib ons binnen te loodsen, maar dat wil niet echt lukken. We rijden een paar keer heen en weer en na diverse telefonades (al dan niet met Gambiaanse assistentie van een toevallige voorbijganger) lukt het ons uiteindelijk om hem gevonden te krijgen. In de straten is het een gekkenhuis. Het is heet en het verkeer zit regelmatig vast tussen de grote vrachtwagens die zichzelf hier door de onverharde straatjes wringen. Op een gegeven moment heb ik het er echt helemaal mee gehad. Als we dan uiteindelijk bij hem thuis de rapportcijfers van zijn dochterje bekijken valt alles toch wel meer mee. We rijden naar zijn (toekomstige?) stukje grond, maar dan moeten we eerst nog even langs de huidige eigenaar om toestemming te vragen. Die wil natuurlijk ook weten wat er allemaal gaande is dus: ook hij mee. Wat een toestanden. Uiteindelijk hebben we de foto geschoten en moeten we de hele rit weer in omgekeerde volgorde afleggen. Erg vermoeid komen we om 20.00 uur thuis. Een tip voor toekomstige koeriers: ga lekker op het terras van je hotel zitten en laat betrokkene daar zelf zijn geld ophalen.
23 februari 2013: montage van de kranen
Als we naar Marakissa rijden pikken we in Brikama Leo op. Hij moet trouwens ook nog 6 zakken cement hebben, dus die nemen we van hieruit ook meteen voor hem mee. We gaan vandaag de kranen op de palen monteren. Terwijl een groep studenten de sleuf verder uitgraaft, leggen wij de palen op een oude tafel. Alle verbindingen worden netjes ingetaped en met het gereedschap dat we vanuit de loods in Hapert meegestuurd hebben loopt de montage vlekkeloos. Ondertussen loop ik even naar de gravers om een praatje en een foto te maken. Vroeg in de middag is iedereen moe.
Omdat alles zo voortvarend gaat besluiten we desondanks om in plaats van de geplande 6 kranen alle 9 kranen af te monteren. Daarna stoppen we. We drinken nog een kopje koffie en vertrekken samen met Leo en een lifter huiswaarts. Om 17.00 zijn we terug. Daarna gaat Cees enkele boodschappen halen en ik haal mijn gebruikte kleding even door het sop. Na het eten praten we nog gezellig even na op het terras om wederom niet al te laat naar bed te gaan. Op zich is het allemaal niet zo zwaar maar de extreme hitte, maar zeker ook de lange rit heen en terug naar Marakissa, plegen toch een aanslag op je fysieke gesteldheid.
24 februari 2013: rustdag
Vandaag is het zondag, er staat niets op het programma dus .... rustdag.
25 februari 2013: het plaatsen van de kranen
Als we op weg zijn naar Marakissa gaat de telefoon. Het zijn de Gambiaanse medewerkers van Flevo Trading. André heeft ze naar de Marakissa School gestuurd maar ze weten niet welke school ze moeten hebben: de Nursery School of de Lower Basic School. We leggen uit welke school het betreft, waar die ligt en geven aan dat wij er over ca. 20 minuten ook zullen zijn. Bij aankomst maken we kennis met elkaar en Flevo Trading start met het graven van een gat van 1 x 1 x 1 meter. Dit is nodig om bij het boren dienst te doen als waterreservoir en bezinkput. De grondboor moet namelijk gekoeld worden en het koelwater moet dan meteen het boorgruis mee naar boven stuwen. Het gruis blijft dan achter in deze met stucwerk waterdicht gemaakte kuil.
Wij gaan samen met Leo en Mr. Jatteh in het veld de exacte locatie van de kranen bepalen en we markeren alle plekken met een klein piketpaaltje. Bij de eerste rondgang valt het me op dat er een aantal dikke bomen gekapt zijn. Als ik Leo vraag waarom legt hij uit: het hout van de bomen is een tegenprestatie voor de werkers die de stenen van het pomphuis gebakken hebben. Eigenlijk vind ik dit best zonde. Als we ons even later weer in de omgeving van het Teachers Block bevinden komt de directeur van de school ons melden dat hij zodadelijk alle kinderen van de school gaat toespreken. Een Gambiaanse dokter komt de kinderen iets vertellen over het belang van hygiëne. Even later staan ca. 500 kleine kinderen in het rulle zand van de 'speelplaats'. Mr. Jawara neemt plaats op een klein heuveltje en spreekt de kinderen toe. Als hij zijn verhaal over de dokter kwijt is vraagt hij plotseling aan Cees en mij om naar voren te komen. Op een geweldige manier introduceert ons: Cees als The Penpusher (Cees schrijft linkshandig) en mij als The Technician. Bovendien legt hij die koters haarfijn uit wat we komen doen. Dan vraagt hij alle kinderen het welkomstlied te zingen. Even later zingen ruim 500 kinderen in koor hun ingestudeerde welkomstlied. Dik kippevel staat op mijn armen en ik ben diep ontroerd: zooooo mooi !!!! Daarna spreekt de Gambiaanse arts de kinderen toe. Zijn verhaal gaat inderdaad over de hygiëne van het handen wassen. In een slim opgebouwd verhaal laat hij zijn primaire boodschap "Wash your hands with soap and running water" telkens terugkomen. Hij legt daarbij steeds heel nadrukkelijk de klemtoon op 'running'. En het werkt: als ik enige tijd later met enkele kinderen sta te praten en zeg "Wash your hands with..." maken zij de zin perfect af. Na de welkomstceremonie plaatsen we nog drie kranen. Na wat aanloopproblemen met de eerste kraan die wel heel erg dicht tegen de ommuring van de school moet komen staan, krijgen we de slag te pakken en in de kortste keren zijn de twee andere palen geplaatst.
26 februari 2013: het boren van de put (1)
In de vroege ochtend vertrekken we naar Marakissa. Fanta, de 'vriendin' van Cees gaat mee. Alhoewel wij beiden niet echt weten wat ze daar de hele dag moet doen, zegt ze volhardend dat ze dat gewoon leuk vindt. Eigenlijk is dit voor haar natuurlijk ook gewoon een dagje uit. Ze is nog nooit in Marakissa geweest en is daarmee ook een dag weg uit de dagelijkse beslommeringen op haar compound of op haar werk. We komen nagenoeg gelijk met de boorploeg aan in Marakissa. De boormeester instrueert zijn mannen en even later gaar de zevenkoppige boorploeg aan de slag en ... de boorkop verdwijnt in de harde boden. Elke meter wordt een een schep boorsel opzij gelegd om later de totale structuur van de bodem ik kaart te kunnen brengen. Eerst geelachtig zand, dan lichtrood, even later donderrood en nog wat later grijs gemalen gesteente. Binnen de kortste keren zitten ze een meter of acht diep. Een stukje vrederop is Mr. Jatteh in zijn eentje bezig met het graven van de sleuf. Schepje voor schepje diept hij de sleuf tot op de harde ondergrond uit. Dan gietert hij water door de (gecompartimenteerde) sleuf, zodat stilstaand water de harde ondergrond week maakt. Zo ploetert hij voort, meter na meter; centimeter voor centimeter de diepte in. Omdat ik voorzie dat de sleuf zo vandaag niet afkomt overleg ik met Leo. Leo zegt toe dat alle schoolkinderen hem om 14.15 uur komen helpen.
Dan komt André het werk van zijn boorploeg inspecteren. Hij geeft links en rechts wat aanwijzingen maar geeft aan alle vertrouwen te hebben in zijn jongens. Het zijn harde werkers en ervaren boorders. Enkelen ervan hebben hun ervaring opgedaan bij de Gambiaanse overheid, vergelijkbaar met Rijkswaterstaat in Nederland. Het is indrukwekkend hoe de Gambianen gedisciplineerd als team samenwerken. Iedereen heeft en kent zijn eigen taak. Geen onderlinge discussies. Boren !! Nadat mij de nodige instructie heeft gegeven ten aanzien van de te plaatsen watertoren, verlaat hij ons om een tiental dagen op werkvakantie naar Nederland te gaan. Ik loop nog even naar de zwoegende Mr. Jatteh en zeg hem dat hij even moet rusten. "I need koffie more than rest" voegt hij me vinnig toe. Als ik hem hierop uitnodig voor de koffie antwoord hij bits: "Aks Mr. Penpusher; he is the man of the budget" en... ik lig dubbel van het lachen. Even later treden de schoolkinderen aan: de meisjes dragen met gieters, emmers en blikken (op hun hoofd) het week-water aan; de jongens helpen met graven. En echt: dat schiet op. In no-time is de sleuf gereed. Als we Marakissa verlaten is de put 42 meter diep. Op de terugweg rijden we nog even langs André om hem nogmaals een prettige vakantie toe te wensen. Net als we bij hem binnenlopen krijgt hij een telefoontje van de boormeester. Ze zitten in een schelpenlaag en hier valt bijna niet doorheen te komen. Enerzijds omdat hierin alle (koel)water verdwijnt, anderzijds omdat de instabiele structuur ervoor zorgt dat het gat achter de boor weer dichtvalt, waardoor ze steeds opnieuw moet aanzetten. André geeft aan wat te doen.
Dit wordt nog spannend.
27 februari 2013: NGO boardmeeting
Omdat vanavond om 19.00 uur de vergadering met het bestuur van de NGO in Gambia staat gepland willen we niet te laat uit Marakissa terug zijn. We spreken af om daar om 14.00 uur te vertrekken. De boorploeg is al aan de slag en is nog steeds druk doende door de schelpenlaag te komen. Omdat de sleuven nu gereed zijn wil ik vandaag alle slangen uitgerold hebben. Enerzijds om de ring te kunnen sluiten, anderzijds om alle kranen op de goede plaats af te kunnen monteren. Terwijl Mr. Jatteh het laaste stukje sleuf, zijnde de inrit van de school, openlegt, ronsel ik een aantal schoolkinderen om de slang naar de afrolplek te brengen. Die hoef je geen twee keer te vragen! Enkelen kinderen die me direct begrijpen lopen met me mee en een 'zwaan kleef aan' effect is het gevolg.
Bij het startpunt aangekomen zet ik samen met de kinderen de rol vertikaal in de sleuf en geef aan dat ze kunnen gaan rollen. Ik laat de slang los en de meute komt in beweging. Een aantal kinderen weet zich aan de rol goed staande te houden; anderen vallen, worden 'overlopen' en sluiten even later opnieuw bij. Weer anderen willen wel, maar zijn nog te klein om zich een plaats tussen de grotere kinderen te verwerven. Die rennen dus gewoon langs de slang heen en weer. We monteren drie kranen af en rijden daarna terug naar Kololi. Om 18.30 staan Cees en ik als ontvangscomittee bij d eingng van het hotel. Mr. Mendy komt als eerste binnen. Leo is goeie tweede. Dan volgt Fr. Joe. Als laatste komt Fr. Bruno -een half uur te laat- op de klep vallen. Even later opent Cees als voorzitter de boardmeeting. Een constructieve vergadering volgt. Daarna gaan we samen nog een hapje eten. De kok van ons resort heeft voor zijn gasten een uitstekend buffet klaargezet. We laten het ons smaken!
28 februari 2013: de afmontage van de kranen
Vandaag monteren we de laatste twee kranen. Althans...daarna hebben we er nog maar één te gaan: de afsluitbare kraan voor het dorp. Mr. Jatteh heeft met het dorpshoofd overleg gehad en aangegeven dat de school c.q. wij een kraan in het dorp willen plaatsen, maar dat de mannen van het dorp dan wel zelf de 50 meter lange sleuf moeten graven. Het dorpshoofd zegt toe dat deze sleuf a.s. zondag gegraven wordt. Vrijdag is namelijk voor moslims een rustdag en op zondag wordt door hun normaal gewerkt. De boorploeg is nog steeds in gevecht met de schelpen die op 42 meter diepte heftig weerstand bieden. Ik begin me nu toch wel ongerust te maken. Gaat dit überhaupt nog lukken? Aangezien we vandaag ook nog geld op moeten nemen waarmee we op de (verplichte) veiling van zaterdag a.s. de auto van Jos en Yvonne kunnen aanbetalen, besluiten we dat Cees en Leo samen bankzaken gaan doen en dat Mr. Jatteh en ik op de school blijven om samen kranen af te monteren. Als Cees terug komt zijn ook wij afgewerkt en dus kunnen we vandaag eigenlijk niets meer doen. We rijden dus maar terug naar onze huisjes. Na het avondeten lig ik er erg vroeg in. Nadat Jos en Yvonne de oversteek met het veerpont van Barra naar Banjul hebben gemaakt komen ze om 11.00 uur aan op Sungswing Beach Resort. Hier bouwen ze samen met hun reisgenoten van de Challenge een klein feestje. Aangezien ik op bed ligt sluit Cees zich -op uitnodiging van Jos & Yvonne- alleen bij de feestgangers aan. Om 12.30 uur wordt er plotseling heftig op mijn slaapkamerraam gebonst. Ik schrik wakker en zit recht overeind in mijn bed! Weer wordt er gebonst. Nu nog harder. Is dit misschien een groep dikke negers die mij mee gaan nemen naar hun compound in de dichte donkere bossen van Afrika om mij daar van alles aan te doen? Ik hoor hun tromgeroffel al!
Gelukkig, het is een enigszins beschonken Cees die vraagt of ik ook nog even een lekker glaasje mee kom drinken. Ik antwoord -zo vriendelijk mogelijk- dat ik daar graag van afzie en Jos & Yvonne morgen van harte zal feliciteren met het behaalde resultaat.
In de verte, op het terras van Sungswing Beach, klinkt nog steeds het doffe geluid van de jembee.
1 maart 2013: het boren van de put (2)
De meter van de jeep die we van Fr. Bruno mochten lenen staat bijna in het rood. Dus...direct na terugkeer uit Marakissa hebben we al geprobeerd te tanken maar ... geen diesel vandaag! Morgen misschien. De tanker die de diesel in de haven van Banjul moet afleveren heeft vertraging, dus in heel Gambia is geen druppel diesel meer te verkrijgen! Ja, mischien op de zwarte markt, maar wie weet welk goedje ze daar voor veel geld in je tank storten. Dus direct na vertrek uit Bijilo doen we het eerste het beste tankstation aan. Nog steeds geen diesel! Cees schat in dat we nog wel een keertje heen en terug naar Marakissa kunnen, maar is de meter van de jeep wel te vertrouwen?
Dus proberen we het bij het volgende tankstation nog maar een keer. Ook noppes! Dan zien we een grote tankwagen rijden die bij een tankstation afdraait. Die volgen we. Ik vraag aan de pompbediende, een goed ogende Gambiaanse, of ze diesel hebben. Nee dus, maar als we 5 tot 10 minuten wachten dan is de tankauto gelost en kunnen wij de tank van onze 4 x 4 bij laten vullen. Dus kiezen we eieren voor ons geld en wachten we even. Maar natuurlijk zoals zo vaak in Gambia: 5 minuten worden er 15, 15 worden er 20 en zo staan we al gauw een half uur te wachten. Dan wordt tanker leeggestort in de ondergrondse tanks. Voordat het hele systeem ontlucht is staan we al gauw drie kwartier stil. Aan de andere kant van de weg rijdt een man met een karretje dat wordt getrokken door een ezeltje. Op het wagentje liggen zakken cement of iets dergelijks. In zijn onrust zegt Cees dat we beter zo'n karretje met ezel hadden kunnen kopen. Mijn repliek: "Dan hoeven we toch alleen maar het karretje te kopen", kan ie gelukkig nog wel waarderen. Even later rijden we afgetankt naar Marakissa. Daar starten we met de montage van het frame voor de zonnepanelen op het pomphok. Op de grond zetten we het frame in elkaar en tillen dat gezamenlijk op het 2,20 meter hoge pomphok. De montage verloopt soepeltjes en even later word ik aangesproken door de boormeester. Ze komen niet door de schelpenlaag en hun voorstel is om op een andere plek een nieuwe put met een diepte van pakweg 35 meter te boren zodat ze niet door de schelpenlaag hoeven. Op de vraag of de put dan wel voldoende drinkbaar water verschaft verzekert Omar, zo heet de boormeester, dat het water absoluut drinkbaar zal zijn maar of de capaciteit groot genoeg zal zijn weet hij pas te vertellen als de put geboord is. We besluiten om het nog één keer te proberen om daarna, als het dan echt niet mocht lukken, over te schakelen op zijn plan B. Als wij klaar zijn met het frame loop ik even naar de boorploeg om te kijken hoe het gaat. Ik zie dat de boor vrij gemakkelijk de grond ingaat. Zou het dan toch...? Aandachtig blijf ik kijken en zie dat ze er een nieuwe schroefbuis op plaatsen. En even later nog een. En nog een. De Gambiaan die de monsters-per-meter opzij moet leggen loopt op een drafje heen en weer. Als ik de machinist, een donkerzwarte Gambiaan met een dikke zonnebril op, die de hydroliek van de boormachine bedient in gebarentaal -het kabaal van de machine is overweldigend- vraag of ze er doorheen zijn knikt hij bevestigend terug. Hoera, het is dan uiteindelijk toch gelukt! De ploeg boort nog even door en op een diepte van 54 meter worden alle buizen uit de geboorde put teruggetrokken en gaan de blauwe mantelbuizen in het ontstane boorgat. Dit gaat erg snel. Met een ijzersterke discipline wordt er gewerkt. Iedereen kent zijn taak én zijn positie. Het mag natuurlijk niet gebeuren dat de buizen naar beneden vallen en in de put verloren gaan. Als er 11 buizen van 5 meter lengte naar beneden zijn geschoven heeft men de bodem van de put bereikt. Om weerstand te bieden aan de opwaartse druk van het grondwater wordt de buis op gezette tijden bijgevuld met water. De laatste meter wordt afgezaagd en het boorgat wordt opgevuld met grind. Als de buis voldoende vastigheid heeft trekken de zeven stoere mannen zich terug in het bos en gaan eten: ieder met een eigen lepel scheppen ze rijst met vis uit een grote verchroomde schaal. Ik maak nog een paar foto's, zoek Cees op die zich even heeft teruggetrokken uit de hete, brandende zon en we nemen afscheid van Leo. Terugekomen in Kololi krijgen we een telefoontje van Omar: hij heeft de put getest en er is een overvloed aan koel, helder, drinkbaar water !!
2 maart 2013: de autoveiling
Vandaag wordt de Toyota Hilux van Jos en Yvonne geveild. Ook Gerben, een broer van Yvonne, en zijn vriendin Suzanne hebben deelgenomen aan de Amsterdam-Dakar Challenge. Ook zij schenken hun auto, een Ford Maverick, aan de Heart for Gambia Foundation. Althans... het betreft dan de opbrengst van beide auto's, want door de organisatie van de Challenge is deelname aan de veiling in Gambia verplicht gesteld. Aangezien de vader van Yvonne graag zou zien dat zijn auto (hij heeft de Hilux jarenlang privé gereden) fysiek wordt overhandigd aan een goed doel, heeft H4G besloten de auto op de veiling te kopen om die daarna aan de The Gambia Association of Physically Disabled in Brikama te schenken.
Financieel is dit lood om oud ijzer want Jos en Yvonne storten de opbrengst van hun auto toch weer terug op de H4G rekening. Het enige wat middels deze constructie verloren gaat is een klein bedrag aan veilingkosten. Rond 10.00 uur staan we samen met Leo en Abdoulli, de gehandicapte directeur van GAPD voor het voetbalstadion in Banjul. Alle te veilen auto's staan er netjes in een rij opgesteld en worden driftig door potentiële kopers bekeken en onderzocht. Even later begint de veiling. De eerste auto wordt voorgereden en de eigenaar geeft kort tekst en uitleg. Dan start de veilingmeester de bieding. Zo komen een tiental auto's voorbij. De gemiddelde prijs waarvoor de auto's van eigenaar verwisselen bedraagt ca. 40.000,- Dalasi, oftewel ca. Euro 1.000,- Er is een enkel uitschieter van 80.000,- Dalasi. Dan komen Jos en Yvonne met hun Hilux voorgereden. Abdoulli zal als stroman voor H4G bieden en wordt door zijn begeleider naar de speciaal hiervoor ingerichte biedplaats gereden. We hebben hem nadrukkelijk vertelt dat hij er voor moet zorgen dat de auto in ons (lees: zijn) bezit komt. Dat is natuurlijk wel lekker bieden. Het gaat hard, erg hard. Binnen de kortste keren staat er een bod van Dalasi 100.000,- en het bieden gaat door. Het bedrag loopt op tot Dalasi 160.000,-. Als laatste blijven er twee bieders over: Abdoulli en -naar later blijkt- een Gambiaanse bankdirecteur. Onderwijl zie ik dat Abdoulli de bankdirecteur verbaal duidelijk probeert te maken wat gaande is en even later haakt deze af. De bieding blijft steken op Dalasi 201.000,- omgerekend Euro 5.000,- Er klinkt een luid gejuich op en er wordt geapplaudiseerd. Enerzijds omdat dit een recordopbrengt is, anderzijds omdat de sympathie van alle aanwezige Nederlanders uitgaat naar de gehandicapte man in de rolstoel. Zelfs Gambiaanse toeschouwers duiden het de man euvel dat hij zo heeft gepersisteerd. Leo en Cees verzorgen samen de financiële afhandeling. Grappig om te zien hoe Cees twee grote pakken geld uit zijn plastic draagtas haalt en op de balie legt. Het zijn echt twee hele dikke pakken. Zo dik dat ze de aandacht trekken van enkele fotografen die hier een ultieme plaatje schieten. Relevante documenten worden uitgewisseld en even later komt de auto van Gerben en Suzanne voorbij. Ook hun auto levert betrekkelijk veel op. Voor Dalasi 100.000,-, zijnde Euro 2.500,- mag een stevige Gambiaan zich de nieuwe eigenaar noemen. Dit bedrag gaat naar het schoon-drinkwater-project in Marakissa.
Jos, Yvonne, Gerben en Suzanne: van harte gefeliciteerd met het schitterende resultaat en namens de Stichting Heart for Gambia héél hartelijk dank voor jullie bijdrage.
- Het geld voor de Toyota Hilux -
3 maart 2013: rustdag
Vandaag is het zondag: rustdag
Vooraleerst: Hartelijk voor alle bemoedigende reacties op het gastenboek. Fijn te weten dat jullie zo meeleven.
Het enige wat op het programma staat is een rit naar de compound van Fanta. Enkele Amsterdam-Dakar rijders hebben branders en kookmateriaal over en Cees heeft aangeboden dit samen met hen naar haar compound te brengen. Dus... twee vliegen in een klap: de Challengers bezoeken een Gambiaanse compound en Fanta, kokkin in een van de hotels langs The Smiling Coast, krijgt nagenoeg nieuw kookmateriaal.
4 maart 2013: het plaatsen van de watertoren
Vandaag gaat Flevo trading -in de persoon van Maarten- de zes meter hoge toren plaatsen. De toren wordt binnengereden op een grote kraanwagen. De gravers zijn al vroeg in de ochtend gestart met het uitgraven van de fundering. Eerst wordt de toren van de wagen op de grond getakeld en naar de zijkant van het fundatiegat geschoven. Dan wordt deze zodanig in de strop van de takel gehangen dat ie bij het optakelen gaat kantelen. Door de handige maneuvres van de kraanmachinist kantelt de toren zichzelf in het gat. Even later staat ie rechtop. Machtig om te zien!. De gravers starten met het storten van de beton, Maarten begint met de afmontage van de afscherming van het zes meter hoge plateau waar straks de voorraadtank op komt te staan, Cees gaat in overleg met Leo over een aantal lopende H4G zaken en ik start met de montage van de onderwaterpomp. Eerst de slang, dan de montage van de elektriciteitskabel tegen de slang zodat deze straks niet klem kan komen zitten tussen pomp en putwand. Als Cees terug is vraag ik enkele Gambianen om de pomp in de put te hangen, zodat ik er foto's van kan maken en Cees de hele operatie kan filmen. Even later monteren we de kop op de pompput en bevestigen de staalkabel zodanig dat die het gewicht van de pomp draagt. Klaar! Als ik even zit uit te rusten op een voor dit doel neergelegde boomstam komen de kinderen van de school om me heen staan. Ik probeer ze wat te vermaken door verschillende vraag-en-antwoord-spelletjes met ze te spelen. Als ik met ze ga 'handjeklatsen' vinden ze dit prachting: elkaar net zo lang een 'klats' op de uitgestoken hand verkopen totdat je misslaat; dan is de ander aan de beurt.
Als de omstaande kinderen zien dat ik het na een rake klap van zo'n opgroeiende Gambiaanse koter verbijt van de pijn schreeuwen ze het uit. En Cees maar filmen! Na dit intermezzo beginnen we met het plaatsen van het voorraadvat. De kraan takelt het vat omhoog naar het plateau, waar Maarten het keurig positioneert. De met kunststofvezel gewapende beton die de toren aan de aardbodem verankert wordt netjes afgestreken en op voorspraak van Maarten wordt alle afvalmateriaal netjes opgeruimd. In de namiddag rijden we terug naar Kololi. Onderweg drinken we nog een flesje Coca Cola in ons inmiddels favoriete 'restaurantje' in Brikama, waar de uitbatende dames ons bij aankomst al toezwaaien. Na deze verfrissing rijden we door naar Kololi. Dan slaat de vermoeidheid toe en ondanks de goede nachtrust die ik hier steeds neem val ik in de auto in slaap. Bij de politiepost op de toegangsweg naar ons resort lachen de agenten me wakker. 's Avonds gaan we uit eten met Jos & Yvonne en Gerben & Suzanne, die ons uitbundig hun verhaal van de Amsterdam-Dakar Challenge doen. Zo enthousiast dat ik inmiddels steeds sterker overweeg om deze Challenge ook aan mijn activiteitenlijstje toe te voegen. Lijkt me fantastisch om te doen: in drie weken tijd met een ouwe jeep via Europa door Marokko, Mauretanië, Senegal en Gambia crossen.
Toch eens met Nelly over hebben.
5 maart 2013: en dan is er water ...
Tijdens het eten hebben Jos & Yvonne en Gerben & Suzanne aangegeven dat ze het schoon-drinkwater-project in marakissa graag een keertje zouden bezoeken. Sterker ... ze geven expliciet aan dat ze het graag een dagje willen meehelpen. Nadat ik dat een paar keer resoluut heb afgeslagen -het is tenslotte hun vakantie- dringt het tot me door dat ze dit echt menen. En aangezien de voortgang als gevolg van de eerder opgelopen vertragingen enigzins onder druk is komen staan, kunnen we de hulp van twee sterke jonge kerels, geassisteerd door hun charmante jongedames, best gebruiken. En eigenlijk is het plaatsen en afmonteren van de zonnepanelen op het al geplaatste frame best een passend karwei. Schoon, technisch werk en dus geen smerig gewroet in het harde, met water overgoten, rode zand. Dus ... zeg ik toe er over na te denken. Na het opstaan weet ik het zeker: ik neem hun aanbod aan. Met twee jeeps rijden we naar Marakissa.
Leo ontvangt hen hartelijk, legt een en ander uit over de systematiek van de school, geeft hen een uitgebreide rondleiding en even later staan Yvonne en Suzanne voor een klas Gambiaanse schoolkinderen les te geven. Althans ... ze vertellen uitgebreid over Nederland en de lange autorit die ze achter de rug hebben. Na deze uitgebreide introductie wordt er gestart met de montage van de zonnepanelen: Yvonne en Suzanne pakken ze uit en geven aan; Jos en Gerben staan, liggen en kruipen op het dak van het pomphuis om alles netjes zijn plek te geven, terwijl Cees en ik montage van de controller in het pomphuis voor onze rekening nemen. In een mum van tijd is alles gepiept. Dan komt 'le moment suprême' het omdraaien van de hoofdschakelaar. Zal de pomp gaan draaien of ... ontploft de controller voor mijn ogen? Het eerste is het geval. Op de kast zie ik de groene lampjes in het icoon van de put de beweging van opgepompt water simuleren. Buiten hoor ik een gejuich op stijgen. Als ik naar buiten loop om te kijken of waar is wat ik denk, wordt een droom werkelijkheid. Het werkt ! Een dikke straal helder, koud, drinkwater knalt uit de uitlaat van de slang. Wat een stoot energie die vier zonnepanelen opwekken! Cees en ik feliciteren elkaar en schudden elkaar stevig de hand. Een geweldig gevoel. Na ruim een jaar van intensieve voorbereiding en drie weken knallen onder de brandende zon is het dan uiteindelijk zover: drinkwater in het afgelegen Marakissa! Schoon drinkwater in een uithoek van donker Afrika! Ik loop het pomphok weer in om de controller gade te slaan. Alle signaleringen kloppen en de digitale vermogensmeter staat op 370 Watt. Mooi moment om de dag mee af te sluiten. Maar daar komt niks van in! Gerben en Jos willen door. Ze willen ook 'even' het watervat op de toren aansluiten. Ze zijn zo gretig dat er geen houden aan is. Binnen no-time zit Gerben al op zes meter hoogte, terwijl Jos met een lange, dikke 63 mm slang aan het zeulen is. Ook dit gaat erg voortvarend. Wat een kanjers. Yvonne en Suzanne geven gereedschap aan of bergen dat na gebruik weer op. Want... we hebben onze 4 x 4 ingericht als montagewagen door alle gereedschappen en hulpmateriaal hierin te verzamelen. Mr. Jatteh is inmiddels ook aangeschoven en neemt de laatste aansluiting op de ring voor zijn rekening. Dit draait echt als een tierelier. Als alles gemonteerd is schakelen we de pomp weer in om het voorraadvat te vullen. Maar dat valt nog niet mee. Voordat het waterniveau in het vat in hoogte kan stijgen moet natuurlijk eerst de dikke slang van de ring helemaal vol water gepompt worden. En dat is best nog een volume. We schatten dat hiervoor 1,5 tot 2 kubieke meter water nodig is. Dat kan dus met een pompcapaciteit van 3 kubieke meter water per uur best nog wel even duren. Aangezien het al laat geworden is en de maag van de dames begint te knorren besluiten we om hier niet meer op te wachten. We vertrekken en na een tussenstop bij ons favoriete tentje vertrek ik in de auto weer naar dromenland. Bij aankomst in Kololi drinken we met zijn zessen een lekker bierje op het behaalde resultaat.
Gerben, Jos, Suzanne en Yvonne: héél hartelijk dank voor jullie medewerking. Jullie fysieke bijdrage heeft voor ons de druk van de ketel gehaald. Klasse !
- De zonnepanelen op het pomphok -
6 maart 2013: de afronding
Vandaag willen we het project in Marakissa afronden. Maar eerst even naar Kanifing. We hebben een afspraak met een vertegenwoordiger van The Jammeh Foundation, de organisatie die de veiling van de auto's uit de Amsterdam-Dakar Challenge regelt. Dit om de storting van de auto-opbrengsten op de H4G rekening te regelen. Als we zitten te wachten komt Arthur, de organisator van de A'dam-Dakar Challenge binnen. We groeten elkaar en praten even bij. Dan krijgt Arthur een telefoontje. Met oren op steeltjes luisteren we mee. Het gaat over de Hilux. Er schijnen bij Arthur wat onduidelijkheden te zijn over de afhandeling. Gaande het telefoongesprek wordt ons duidelijk waar de schoen wringt. Als hij opgehangen heeft leggen we uit wat er aan de hand is. Hierop stelt Arthur voor om één gezamenlijke nieuwe afspraak te maken, zodat daarna alle onduidelijkheden bij iedereen in één keer de wereld uit zijn. Zo gezegd, zo gedaan. We rijden door naar Marakissa om daar de laatste puntjes op de i te zetten. Ik verfraai de afmontage, start de pomp en .........ja hoor, even later spuit het water uit de kranen. Echt spuiten! Dit had ik niet verwacht. Sterker...diep in mijn hart was ik bang geweest dat de druk van de 6 meter hoge watertoren (voor de niet-natuurkundigen: 6 meter is 'slechts' 0,6 bar) wel eens aan lage kant zou kunnen zijn. Maar dat is dus zeker niet het geval. Als de kinderen de spuitende waterkranen zien vullen ze om beurten hun meegebrachte drinkbekertjes. Dit levert natuurlijk weer prachtige foto's op.
Na een tijdje is het vat vol en slaat de pomp af. Geweldig, de vlotter in het voorraadvat werkt dus ook. In de brandende namiddagzon vertelt het digitale telwerk mij dat de zonnepanelen 400 Watt doen. Nu alles perfect werkt sluiten we beiden deuren van het pomphok, schenken de restmaterialen en het gereedschap aan de school en gaan we koffie drinken in hat kamertje van Leo. Hier moet dan nog slechts één varkentje gewassen worden. De bouwploeg van het pomphoek is destijds op verzoek van Leo aan de slag gegaan met de toezegging dat wij tijdens ons bezoek hem wel zullen betalen. "No problem in The Gambia" zeggen ze dan hier. Maar wat blijkt nu: Malik, de voorwerker van de groep vraagt hier een astronomisch bedrag voor. En dat gaan wij als H4G natuurlijk niet betalen. Als we, mede kracht bij gezet door Leo, vragen om een redelijk bedrag voor zijn werk te vragen, geeft hij geen krimp en raakt het gesprek in een impasse. Na veel vijven en zessen en onder enorme druk van Leo, Mr. Jawarra (de directeur van de school) en Mr. Jatteh, bindt hij in. Hij verlaagt zijn prijs aanzienlijk. Maar nu komt het eigenlijke probleem: wij kunnen niet echt inschatten wat hier redelijk is. Een ding staat echter vast: we willen niet belazerd worden. Dus... bel ik Maarten met de vraag om een adviesje. Maarten werkt (naast zijn projectmatig werk bij Flevo Trading) als vrijwilliger bij de Stichting Bouwen. Deze Nederlandse stichting steunt bouwprojecten in Gambia met hun bouwkundige en organisatorische kennis, dus hij zal ongetwijfeld weten wat een bouwvakker hier per dag kost. En, ja hoor, binnen de kortste keren weten we wél wat een redelijke prijs voor de bouwkunst van Malik -hij is echt een voortreffelijk vakman- is. Daarna zijn we er snel uit. Desondanks is dit toch wel een beetje een deceptie. Maar goed, dan had Leo vooraf maar afspraken moeten maken. Dan was deze hele pantomime niet nodig geweest. We krijgen nog een kort dankwoordje van Mr. Jawarra, schudden iedereen de hand en verlaten The Methodist Lower Basic School in Marakissa. Misschien wel voorgoed. Onderweg doen we nog een drankje. Of...eigenlijk twee: eentje bij onze Coca Cola shop en eentje bij het Baobab Hotel. Dit is het hotel waar ik in 2010 vier weken gelogeerd heb toen ik voor H4G het schoon drinkwater project op de St. Peter's School in Lamin heb begeleid. Baobab revisited! We doen dit enerzijds omdat Cees graag wilde zien waar ik toen mijn domicilie gekozen had, anderzijds omdat ik het gewoon heel erg leuk vond om hier nog een keer een lekker koud biertje aan de gezellige buitenbar te drinken.
Zo...nu éérst een Bavaria.
7 maart 2013: overdracht van de Hilux
We hebben afgesproken om vandaag de Toyota Hilux van Jos & Yvonne over te dragen aan The Gamia Association of Physically Disabled in Brikama. Rond 09.00 rijden we met twee auto's naar Brikama. We worden weer allerhartelijkst ontvangen door de Abdoulli, de directeur van de organisatie. Iedereen krijgt een stoel aangeboden en ook de pers is vertegenwoordigd. Mr. Abdoulli houdt een lange toespraak waarin hij vooral veel lof predikt over de Heart for Gambia Foundation en de belangrijke rol die Leo in het geheel gespeeld heeft. Na de directeur nemen nog twee andere Gambiaanse sprekers het woord en als laatste spreekt Cees het selecte gezelschap toe. Gelukkig legt hij de nadruk op Jos & Yvonne, de schenkers van de auto. Dit zijn uiteindelijk toch de personen waarom het hier vandaag vooral over moet gaan. Dan gaan we gezamenlijk naar buiten om daar, staande voor de auto, formeel de sleuteloverdracht te doen. Dit is een belangrijk moment voor Jos en Yvonne. Ze kiezen ervoor om Yvonne, dochter van de voormalig berijder van de Hilux, de sleutel te laten overhandigen.
Met verschillende toestellen worden er uit allerlei hoeken foto's gemaakt. Op een bepaald moment heb ik drie fototoestellen waarmee ik om beurten foto's van de verschillende groepssamenstellingen maak. Wat me opvalt is dat er ongevraagd van allerlei kanten Gambianen toesnellen om ook mee op de foto te gaan. Zo groeit de groep tot ongeveer 20 personen. Alsof dit nog niet genoeg is komen ook de kinderen nog aangehold. En allemaal op de foto! Het zijn allemaal mensen die goed uit de voeten kunnen, terwijl de gehandicapten in rolstoelen lijdzaam aan de kant blijven staan (lees: zitten) om toe te kijken. Mr. Abdoulli grijpt echter niet in en ik voel mezelf hier niet in de positie dit 'schoonheidsfoutje' te corrigeren. Dus loop ik maar naar de rolstoelrollers toe om ook hen wat aandacht te schenken en ze zo een beetje bij het ceremonieel te betrekken. Als het officiële gedeelte achter de rug is gaat Leo weer lesgeven in Marakissa en na een half uurtje napraten vertrekken ook wij weer uit Brikama.
Onderweg drinken we samen nog een Trappacino, koude koffie met ijs en slagroom, om daarna meteen door te rijden naar The Jammeh Foundation in Kanifing waar we om 14.00 uur een afspraak hebben met Arthur. Het kantoortje is te klein: 5 personen in de grote bank aan een kant, de vertegenwoordiger van de foundation achter zijn bureau aan de andere kant. Oftewel ... hij zit almachtig hoog en wij allemaal onderdanig laag. Eigenlijk is alles snel geregeld. Als we uitleggen hoe de situatie in elkaar steekt zegt hij toe de opbrengt van de twee auto's -uiteraard onder aftrek van de veilingkosten- op de H4G rekening te storten.
Vanuit Kanifing rijden we naar Lamin. Daar staat de overbekende St. Peter's School waar Cees en ik om 16.00 uur een afspraak met Fr. Bruno en Saneh hebben. Saneh is de Gambiaan die mij in 2010 bij het schoon drinkwater project op deze school enorm geholpen heeft. Fr. Bruno, directeur van de school, is nog aan het werk en hij ontvangt ons op zijn kantoor. Daar ontmoet ik ook Saneh. Eerst geven we elkaar de hand en als we elkaar daarna omhelzen voel ik in mijn ooghoeken de emotie die dit met zich meebrengt. Na een kort samenzijn geeft Fr. Bruno een rondleiding. Wat is het hier veranderd! Al het land is inmiddels ontgonnen en het staat vol met groenten. Allemaal kleinere perceeltjes van pakweg 100 vierkante meter die worden bewerkt door de vrouwen uit het dorp. De oogst van de dag is verzameld in plastic manden. Bergjes tomaten en aubergines liggen op de grond. Het ziet er allemaal heel weldadig uit; het zijn prachtige vruchten. Ook de bananenplanten heb ik nog nooit zo groot gezien. Ze hangen vol grote, groene, bananen. Cees raakt niet uitgefilmd. De waterinstallatie van destijds is inmiddels door Saneh en zijn mannen op verschillende plaatsen uitgebreid en op een enkele plek staat een hoge driepoot waar een sprinkel-sprenkel-sproeier de metershoge bananenplanten nat cirkelt. Water doet hier dus echt wonderen! We lopen langs de varkensstal waarin, in tegenstelling tot 2010, nu pakweg 20 varkens met meerdere biggen scharrelen. Er staat een nieuw schoolgebouw in aanbouw. Saneh laat me trots zijn kantoor zien. Hij is inmiddels bevorderd tot bedrijfsleider en geeft nu direct leiding aan 10 caretakers, draagt zorg voor de verkoop van de opbrengt van het land en verzorgt de logistiek rond de schoolboeken. Fr. Bruno nodigt ons uit voor een warm hapje in de pastorie. We drinken eerst een flesje JulBrew, het locale bier van Gambia, en eten daarna salade met tomaten, frietjes en gerookte snapper, een vissoort die hier in de brakke riviermonding van Gambia River veel voorkomt. Heerlijk. Na het eten, zo rond 20.30 uur, overhandig ik Saneh een kleine attentie die ik voor hem heb meegebracht. Daarna zetten Cees en ik weer koers naar Kololi. Het was echt geweldig om te zien welke agrarische ontwikkeling deze school -mede dankzij het door H4G gerealiseerde waterproject in 2010- heeft doorgemaakt. En ... dezelfde ontwikkelingen kan de Methodist Lower Basic School in Marakissa nu ook door gaan maken.
Sponsors, on behalf of The Children of The Gambia, nogmaals bedankt!
- On behalf of The Children of The Gambia -
Foto
- Gambiaanse kinderen dragen het watervat -
- Leerlingen van de Marakissa Methodist Lower Basic School -
Het hele fotoalbum bekijken? Klik op THE GAMBIA CHALLENGE
Video
The Exchange | Six Faces of The Gambia
Gambia | Six Faces of The Gambia
Meehelpen in Gambia? Laat je inspireren !!
The Exchange | Six Faces of The Gambia
Meehelpen in Gambia? Laat je inspireren !!